Tandenknarsen

Tandenknarsen

Tandenknarsen wordt ook wel bruxisme genoemd en is een veel voorkomende parasomnie waarbij mensen in hun slaap tandenknarsen en hun kiezen op elkaar klemmen. Je hoort een schurend of knarsend geluid, dit komt door het over elkaar schuiven van de boven- en ondertanden. Het tandenknarsen gebeurt 's nacht tijdens de slaap. Ook zijn er mensen die ‘s nachts heel hard en lang hun kaken op elkaar klemmen, dit kan zelfs zo hard zijn dat het glazuur van je tanden af springt. In tegenstelling tot andere parasomnieën is bruxisme niet zo onschuldig, het is namelijk erg slecht voor je tanden als je er niets aan doet. Mensen die tandenknarsen kunnen hun gebit zelfs totaal ruïneren.

Symptomen

Mensen met bruxisme kunnen letterlijk de hele nacht tandenknarsen zonder dat ze er iets van merken, daarom is het moeilijk te herkennen. Vaak merken je partner of tandarts het eerst en kom je er zelf pas echt achter als je vaak een pijnlijke kaak of hoofdpijn, nekpijn of schouderpijn hebt. De meest voorkomende symptomen voor bruxisme zijn:

• Pijnlijke en gespannen spieren van gezicht en kaken
• Ploffend of klikkend geluid in het gewricht tussen slaap en bovenkaak
• Elke ochtend nieuwe bijtranden aan de binnenkant van de wangen
• Versleten tanden zonder aanwijsbare reden
• Platte kiesoppervlakken
• Gevoelige tanden
• Aangezichtspijn of hoofdpijn
• Je partner zegt dat je de hele nacht tandenknarst of met je kaken 'klikt'
• Ontzette kaak

Daarnaast zijn mensen met bruxisme vaak gespannen en hebben vaak stress in hun leven, ze hebben vaak de neiging om overdag overal op te bijten, bijvoorbeeld een pen, hun nagels of hun haar. Tandenknarsen komt bij vrouwen meer voor dan bij mannen, het is niet bekend hoe dit komt.

Voorkomen

De tandarts, de fysiotherapeut en de psycholoog kunnen je helpen bij het voorkomen van bruxisme en de schade hiervan.

De tandarts kan je uitleg en advies geven, voedingsadviezen zijn bijvoorbeeld heel belangrijk. Zo kunnen veel zure dranken extra schade aan je gebit geven. De tandarts kan ook een splint of spalk voor je maken. Dit is een uitneembare plaat van doorzichtige kunsthars van 2-3 mm dik, die over je boventanden worden aangebracht, en welke gedurende de nacht wordt gedragen. Dit zal het tandenknarsen niet verhelpen, maar voorkomt wel schade aan het gebit. Als de hoektanden erg versleten zijn kan het opbouwen van de hoektanden met wit vulmateriaal ook hulp bieden. Hiermee kan de onderkaak bij knarsbewegingen namelijk minder schade aanrichten.

De fysiotherapeut helpt als er sprake is van nadelige gevolgen bij bruxisme, zoals de pijn in de kauwspieren en als je je mond niet goed meer kunt openen. Ontspanningsoefeningen, massage en het bewustmaken van het tandenknarsen/klemmen kunnen uiteindelijk voor een gedragsverandering zorgen.

De psycholoog kan je helpen bij het doorbreken van het tandenknarsen. Om leren gaan met stress, ontspanningsoefeningen, en tips voor het verkrijgen van een betere nachtrust, kunnen in dit geval een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van bruxisme.

 

 

Oorzaken

De oorzaak van bruxisme is moeilijk te achterhalen doordat er meestal meerdere factoren een rol spelen. Tandenknarsen kan bijvoorbeeld voorkomen als de tanden en kiezen in de boven- en onderkaak niet goed op elkaar sluiten. Psychische problemen kunnen ook van invloed zijn. Factoren die een rol kunnen spelen bij bruxisme:

• Psychische stoornissen, zoals innerlijke spanning
• Stress
• Angst
  
• Slaapproblemen, slaapapneu, snurken of slapeloosheid overdag
• Overmatig alcoholgebruik
• Tabak, bij rokers wordt tandenknarsen 2 keer vaker geconstateerd dan bij niet rokers
• Te veel drinken en eten met cafeïne, denk bijvoorbeeld aan koffie, cola en chocolade
• Drugs en medicijnen, bijvoorbeeld Prozac, XTC en cocaïne
  
• Een niet goed passend gebit
  
• Erfelijkheid, 40 tot 60 procent van de mensen met bruxisme is erfelijk bepaald
• Bepaalde ziektes in het centrale zenuwstelsel, bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington

Gevolgen

Bruxisme heeft vooral nadelige gevolgen voor het gebit. Zo kunnen je tanden en kiezen erg beschadigen, dit kan er voor zorgen dat stukken tandglazuur of vulling afbreken. Maar je tanden kunnen ook zo erg slijten dat je voortanden niet of nauwelijks meer zichtbaar zijn bij het lachen. Het kan gebeuren dat kiezen breken of barsten, maar dit zijn wel uitzonderingsgevallen.

Enkele gevolgen van bruxisme kunnen zijn:

• Tandpijn en kiespijn
• Slaapgebrek
• Concentratieproblemen
• Relatieproblemen
• Verdikking en/of pijn in de kaakspieren
• Pijn in kaakgewrichten
• Nekklachten
• Schouderklachten
• Vermoeidheid

Behandelen

Naast het voorkomen van bruxisme, kan het tandenknarsen ook behandeld worden.

Door bruxisme in een zo vroeg mogelijk stadium te behandelen wordt de schade beperkt. De behandeling zal dan ook altijd aanvangen met de behandelingen die beschreven zijn bij het voorkomen van bruxisme. De tandarts kan bijvoorbeeld veel doen om je gebit weer te herstellen. Witte vulmaterialen zijn hierbij het populairst, omdat dit relatief eenvoudig is en aan te brengen is zonder veel schade. Met deze methode kunnen voortanden bijvoorbeeld weer hun normale uiterlijk krijgen.

Als het tandenknarsen een langere tijd stabiel is gebleven kan er ook gekozen worden voor duurzaam herstel. Bijvoorbeeld door middel van kronen. Een beugel kan soms ook een oplossing bieden, dit kan dan eventueel in combinatie met het witte vulmateriaal.

Slaapklachten

Heb jij last van slaapklachten, maar weet je nog niet welke stoornis dit precies is? Zoek het hier op!

 

De gouden tip tegen tandenknarsen

Ongeveer 20% van alle volwassenen heeft er last van: tandenknarsen. Een te hoge spanning van je kaakspieren is er de oorzaak van. En dat is niet alleen vervelend voor degene die naast je in bed ligt. Tandenknarsen, ook wel bruxisme genaamd,  brengt namelijk veel meer klachten met zich mee. Zo kan je flink spier- en hoofdpijn overhouden aan een nachtje tandenknarsen. En wat misschien nog wel veel erger is: op de lange duur zorgt het voor ernstige schade aan je gebit. Het tandglazuur slijt en je tanden en kiezen kunnen zelfs afbreken. Na gaatjes en ongezond tandvlees is tandenknarsen dan ook de grootste bedreiging van je gebit. Alle reden dus om dit fenomeen serieus te nemen. Maar wat is nu het beste middel tegen tandenknarsen?

Naar de tandarts of psycholoog

De afgelopen jaren is veel onderzoek gedaan naar middelen om tandenknarsen te verhelpen. Zo kan een tandarts je een opbeetplaat of splint voorschrijven. Op zich de eenvoudigste manier om je gebit te beschermen. Maar het heeft ook nadelen. Niet iedereen slaapt even lekker met zo’n bitje in zijn mond. Daarnaast bijt een beetje enthousiaste knarser het plaatje makkelijk weer stuk.
Als een opbeetplaat geen uitkomst biedt, wordt soms gekozen voor doorverwijzing naar een psycholoog. Stress kan namelijk de oorzaak zijn van tandenknarsen en in dat geval kunnen therapie en gedragsoefeningen uitkomst bieden. Helaas heeft niet iedereen baat bij deze aanpak en blijven sommige mensen, zelfs als ze een antidepressivum gebruiken, gewoon stug doorknarsen.

Ontspannen met Botox

Kan de tandarts en ook de psycholoog jou niet afhelpen van het tandenknarsen, geen nood. De laatste jaren wordt het gebruik van Botox steeds populairder in de strijd tegen het geknars. Bij ABC Clinic uit Breda heeft cosmetisch arts Arthur Ludlage verschillende cliënten mee behandeld:  “Botox is een natuurlijk eiwit dat de spieractiviteit verlaagt. En dat komt niet alleen van pas als je iets aan je rimpels wilt doen. Door een beetje van dit middel in te spuiten in de kaak kun je er ook de kauwspieren mee ontspannen.” De hoeveelheid Botox die daarvoor nodig is, is afhankelijk van de ernst van de klachten en voor een optimaal resultaat moet de behandeling meestal een paar keer herhaald worden. Maar dan zijn de resultaten ook heel positief. Het tandenknarsen vermindert vaak fors en vaak kom je helemaal van het probleem af. Een hele opluchting. En dat niet alleen voor jezelf. Ook je partner kan weer lekker slapen …